واکاوی سازوکارهای حکمرانی منابع مشاع و ارائه دلالت‌هایی نهادی برای خط‌مشی‌گذاری؛ مطالعه موردی استحصال گیاهان دارویی مرتعی ایران
نویسندگان
چکیده مقاله:
یکی از منابع ارزش‌آفرین اقتصادی کشور مراتع گیاهان دارویی است. این مزیت سبب شده که برداشت از این مراتع مورد توجه برداشت‌کنندگان و دست‌اندرکاران دولتی قرار گیرد. مشکل سوداگری‌های برخی برداشت‌کنندگان و روند رو به اضمحلال مراتع از یک سو و در حاشیه قرار گرفتن اهالی بومی روستاها برای استحصال مراتع باعث شد که «روایت سازوکارهای حکمرانی منابع مشاع در بخش گیاهان دارویی مرتعی» به عنوان مسئله اصلی این مقاله مورد توجه قرار گیرد. برای ارائه روایتی دقیق از سازوکارهای حکمرانی منابع مشاع مرتعی ضمن مرور قوانین و مقررات این حوزه و بررسی اسناد مرتبط، با 20 نفر از دست‌اندرکاران دولتی و برداشت‌کنندگان در این بخش نیز مصاحبه شد. مشخص شد که در وضع موجود، حکمرانی منابع مرتعی با محوریت و تمرکز دولتی صورت می‌گیرد و رویه واگذاری آنها به افراد برای برداشت از طریق طرح مرتع‌داری، سازوکار مزایده و دریافت بهره مالکانه، پایداری اقتصادی و معیشتی را برای بهره‌برداران ایجاد نمی‌کند. درس‌آموزی از الگوهای موفق در حکمرانی منابع مشاع با تأکید بر مدیریت غیرمتمرکز و مردمی مراتع در کشورهای دنیا، مؤید آن است که بازتعریف حقوق مالکیت برای برداشت‌کنندگان بومی و طراحی قواعد کنش جمعی متناسب با بافت فرهنگی و ویژگی‌های زیست‌بوم هر منطقه، نقش مهمی در شکل‌گیری حکمرانی صحیح منابع مشاع دارد. استحصال این منابع از طریق سازوکارهای مردمی و چندمرکزی علاوه بر جلوگیری از مهاجرت روستایی سبب میشود که چرخه کامل بهره‌گیری از مرتع که شامل احیاء، تولید و نگهداشت آنها است نیز بدون هزینه دولتی و توسط خود مردم صورت گیرد.
منابع مشابه
تأثیر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تبدیل موهبت به نفرین منابع نفتی (مطالعه موردی ایران)
موضوع مقاله حاضر بررسی اثر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تأثیر‌گذاری درآمدهای نفتی در تبدیل موهبت به نفرین منابع برای اقتصاد ایران در دوره زمانی 1390-1352 است. مسأله اصلی تحقیق این است که در شرایطی که با نهادهای ناکارا و کژکارکرد رو‌به‌رو هستیم، تزریق بی‌محابای درآمدهای نفتی به اقتصاد از چه کانال‌هایی و با چه سازوکارهایی باعث تبدیل موهبت حاصل از منابع طبیعی به نفرین منابع طبیعی خواهد شد. این مقاله ...
متن کاملتأثیر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تبدیل موهبت به نفرین منابع نفتی (مطالعه موردی ایران)
موضوع مقاله حاضر بررسی اثر کیفیت نهادی بر سازوکارهای تأثیر گذاری درآمدهای نفتی در تبدیل موهبت به نفرین منابع برای اقتصاد ایران در دوره زمانی 1390-1352 است. مسأله اصلی تحقیق این است که در شرایطی که با نهادهای ناکارا و کژکارکرد رو به رو هستیم، تزریق بی محابای درآمدهای نفتی به اقتصاد از چه کانال هایی و با چه سازوکارهایی باعث تبدیل موهبت حاصل از منابع طبیعی به نفرین منابع طبیعی خواهد شد. این مقاله ...
متن کاملفلور گیاهان دارویی زیست‌بوم مرتعی سبلان در استان اردبیل
توسعه پایدار بهره برداری از گیاهان دارویی، مستلزم شناسایی پایه‌های ژنتیکی، پراکنش جغرافیایی و شناخت پتانسیلهای این منابع میباشد، تا با شناخت توانمندیها و برنامهریزی درست بتوان از بهره برداری بی‌رویه آنها به‌صورت برداشت مستقیم از طبیعت جلوگیری کرد که سبب تخریب و انقراض گونههای با ارزش میشود. به کمک منابع علمی و انجام عملیات میدانی، گیاهان دارویی مراتع سبلان جمعآوری، شناسایی و با مشخص ش...
متن کاملارائه الگویی برای رشد اقتصادی ایران: برخی ملاحظات نهادی
این مقاله تلاش دارد تا نشان دهد که با تکیه بر نظریه‌های اقتصادی و بدون توجه به مسائل نهادی، نمی‌توان مشکلات اقتصاد ایران، بویژه موانع رشد اقتصادی را تحلیل کرد و استفاده از تحلیلهای نهادی به عنوان یک روش مکمل تحلیلهای سنتی، ضروری است. در این مقاله الگوی رشدی معرفی شده که در آن متغیر کیفیت نهادها به صورت یک متغیر وارد الگو شده است. این الگو سازگار با شرایط اقتصاد ایران بوده و روابط درازمدت بین ...
متن کاملگیاهان دارویی پیشنهادی برای تهوع و استفراغ بارداری: مطالعه مروری مبتنی بر طب سنتی ایران
مقدمه: تهوع و استفراغ، از شکایات شایع دوران بارداری است. به دلیل نگرانی‌های مرتبط با مصرف دارو در بارداری، عوارض جانبی داروهای تأیید شده سازمان غذا و دارو و تمایل عمومی در استفاده از درمانهای مکمل، درمانهای غیر‌دارویی به طور فزاینده در درمان تهوع و استفراغ بارداری به کار می‌رود. این راهها به عنوان درمانهای طبیعی و ایمن یا کم خطر‌تر از درمانهای دارویی شناخته می‌شوند. مطالعه مروری حاضر با هد...
متن کاملبررسی منابع ریسک گیاهان دارویی زراعی استان کرمانشاه (مورد مطالعه : گیاه دارویی نعناع فلفلی)
این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل ریسک‌های مرتبط با گیاه دارویی نعناع فلفلی در استان کرمانشاه انجام شد. پژوهش از لحاظ پارادایم به صورت کمی، از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه‌ی گردآوری داده‌ها به صورت توصیفی- پیمایشی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش بهره‌برداران کشت نعناع فلفلی در استان کرمانشاه به تعداد 101 نفر بودند . به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آماره‌های توصیفی (میانگین، انحراف‌معیار، ضریب تغییرا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 12 شماره 42
صفحات 99- 120
تاریخ انتشار 2019-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023